donderdag 13 januari 2011

De tijdparadox

ZIMBARDO, P. & J. BOYD, De tijdparadox. Ontdek wat je relatie met tijd zegt over je persoonlijkheid. (Vert. The Time Paradox, 2008) Utrecht/A’pen, 2009, 320 pp. – ISBN 978 90 215 4539 4

Denkt u vaak aan de kansen die u gemist hebt? Geniet u van verhalen over gezellige avonden rond de kachel? Neemt u de meeste beslissingen in een opwelling? Maakt u lijstjes en streept u gedane taken af? Of vindt u dat u niet echt plannen kunt maken voor de toekomst omdat alles zo veranderlijk is?

In de afgelopen twintig jaar hebben Philip Zimbardo, gerenommeerde emeritus hoogleraar psychologie, en John Boyd, wetenschappelijk onderzoeker, duizenden mensen ondervraagd, geobserveerd en de gegevens geanalyseerd. Ze kwamen tot de ontdekking dat geen twee mensen ten opzichte van tijd eenzelfde houding aannemen. Er zijn mensen voor wie het verleden belangrijk is, anderen leven vooral in het heden, nog anderen richten zich op de toekomst.

Onze houding tegenover de tijd heeft iets paradoxaals. We gebruiken de tijd om onze uren en dagen in te delen en belangrijke levensmomenten zoals geboorten, verjaardagen en sterfgevallen te markeren. Af en toe treft het ons hoe snel de tijd voorbij gaat. We beseffen echter zelden hoe ingrijpend ons leven bepaald wordt door onze houding tegenover de tijd. Die beïnvloedt uiteenlopende zaken als levensstijl, keuzes en beslissingen op korte en lange termijn, opleiding en maatschappelijke vooruitzichten, sociale status, omgang met geld, zakelijke beslissingen en politieke voorkeur. We zijn echter zo vergroeid met ons tijdsperspectief dat we het vanzelfsprekend vinden.

Dat kan meebrengen betekenen dat we de nadelen ervan niet onderkennen of niet zien hoe we er iets kunnen aan veranderen. Op zichzelf is elk tijdsperspectief immers problematisch. Ieder mens filtert informatie door zijn of haar eigen tijdsperspectief en bekomt daardoor een vertekend beeld van de werkelijkheid. Op het verleden gerichte mensen zijn vaak te voorzichtig, op het nu gerichte mensen sparen te weinig, en op de toekomst gerichte mensen genieten te weinig van het nu.

Een evenwichtig tijdsperspectief stelt ons in staat te leren van het verleden, te genieten van het heden en plannen te beramen voor de toekomst.
Zo’n optimaal tijdsperspectief ligt volgens Zimbardo en Boyd voor iedereen in het bereik. Ons tijdsperspectief is immers niet bepaald door genetische of kosmische factoren. We hebben het aangeleerd onder invloed van cultuur, opvoeding, sociaal-economische en politieke omstandigheden en persoonlijke ervaringen. En naarmate we ons ontwikkelen en ouder worden gaan we de tijd weer anders beleven.

In hun boek reiken de auteurs inzichten aan waarmee je kan herkennen hoe je persoonlijke tijdsperspectief jouw gedachten, gevoelens en handelingen beïnvloedt. In het eerste deel verkennen zij de zes verschillende tijdsperspectieven die ze in hun onderzoek hebben ontdekt en door welke factoren ze worden gevormd. Met behulp van een vragenlijst kan je ontdekken hoe jouw tijdsperspectief eruit ziet en hoe evenwichtig het is.
In het tweede deel werken ze de fundamentele invloed van tijd en tijdsperspectief op ons dagelijkse leven en verschillende levensdomeinen uit. Onze persoonlijke tijdsbeleving houdt kansen in maar kan ook valkuilen verbergen.

Met deze nieuwe inzichten over het tijdsperspectief kunnen we ons voordeel doen, zeggen Zimbardo en Boyd. Omdat we het aangeleerd hebben kunnen we ons tijdsperspectief ook veranderen wanneer het ons leven belast. In het laatste hoofdstuk reiken de auteurs richtlijnen aan voor het ontwikkelen van een optimaal, uitgebalanceerd tijdsperspectief waarmee we effectiever en bewuster met tijd om kunnen gaan.

Dit boek is zowel informatief als een zelfhulpboek. Je maakt kennis met een intrigerende en originele kijk op de heel uiteenlopende manieren waarop individuele mensen, groepen en zelfs hele naties omgaan met gebeurtenissen en veranderingen. Kijken door de bril van het tijdsperspectief maakt moeilijk te begrijpen gedrag en maatschappelijke fenomenen vaak beter verklaarbaar én verteerbaar.
Je krijgt bovendien handvatten aangereikt hoe je de tijd kunt aanwenden om meer kansen te benutten en minder spijtmomenten te kennen.

De visie van Zimbardo en Boyd is niet alleen plausibel, ze is wetenschappelijk stevig gefundeerd. Ze is niet alleen gebaseerd op hun eigen onderzoeksbevindingen maar ook op inzichten uit verschillende psychologische stromingen en andere onderzoeksgebieden.

Dit boek geeft je een frisse kijk op mensen. Je krijgt heel wat te verwerken maar dank zij de vlotte en toegankelijke schrijfstijl blijft het allemaal goed verteerbaar.

© Minervaria

Meer over ons tijdsbesef:

Geen opmerkingen: