De mietjesmaatschappij

ROELE, M., De mietjesmaatschappij. Over politiek incorrecte feiten. A'dam/A'pen, Uitg. Contact, 2000, 208 pp. – ISBN 90 254 9576 1

De auteur stelt een aantal cultureel-antropologische theorieën uit de 20^e eeuw, die onderzoek naar erfelijkheid en biologische ongelijkheid taboe verklaarden, tegenover een darwinistische visie op de mens. In zijn interpretatie van de laatste visie is de mens een tamelijk agressief dier dat spontaan groepen vormt die de competitie met elkaar aangaan en dat normen en waarden aanwendt voor het eigenbelang.

Deze visie heeft uiteraard nogal wat invloed gehad op de politieke en maatschappelijke besluitvorming in de afgelopen eeuw. Ik krijg echter vaak de indruk dat de auteur tegen spoken vecht. Hij trekt, in het jaar 2000, van leer tegen theorieën en denkbeelden uit het midden van vorige eeuw (bv. "de nobele wilde"), die volgens mij toch al geruime tijd zijn ontkracht. Misschien leven restanten van die denkbeelden nog door, maar in het algemeen zijn zij al gecorrigeerd en aangevuld door de recente bevindingen in de biologie, neurologie en de sociobiologie. Een kritische analyse van de wederkerige invloed van wetenschappelijke ideeën en bevindingen was veel interessanter geweest.

Gaandeweg krijgt het boek de allure van een pamflet. Wat de auteur eerst verwijt aan de aanhangers van de milieutheorie, doet hij nu zelf: hij verzamelt kritiekloos allerlei gegevens die zijn stelling moeten ondersteunen, en laat andere argumenten en bevindingen m.b.t. het onderwerp gewoon achterwege of doet ze af als irrelevant. Daardoor verzandt hij in net dezelfde ongenuanceerde eenzijdigheid die hij anderen verwijt. Net op het gebied van (eu)genetica, waar het zo belangrijk is zich nauwkeurig en ondubbelzinnig uit te drukken, doet hij onjuiste en ongenuanceerde uitspraken.
Een paar voorbeelden. Op p. 83: "Als het aan vrouwen had gelegen, leefden we nog in het Stenen Tijdperk". Op p. 176: "De gemiddelde draagster van het hemofilie-gen geeft het gen door aan de helft van haar zonen en de helft van haar dochters".

Het boek heeft de vorm van een rancuneus pseudo-politiek pamflet en biedt een zeer eenzijdige visie op de achtergronden van menselijk gedrag.

© Minervaria