VOSKUILEN, T., Alias Paulus. De grondlegger van het christendom als geheim agent van Rome. A'dam, Ambo, 2002, 542 pp. – ISBN 90 263 1781 6Met de stelling van dit boek heeft de auteur zijn doctorstitel behaald aan de universiteit van Groningen. De auteur oppert de mogelijkheid dat zeer doortrapte motieven ten grondslag hebben gelegen aan de teksten van het Nieuwe Testament.
De motieven van de schrijvers van het NT zijn al jarenlang het onderwerp van verhitte discussies. Over de herkomst van deze teksten is zeer weinig bekend. De historische werkelijkheid wordt er in verschillende opzichten anders voorgesteld dan die werkelijk was.
Een van de weinige zaken waarover historici en theologen het eens zijn is dat Jezus door het Romeinse leger werd gekruisigd omdat men hem als een staatsgevaar beschouwde, en niet om de Joden een plezier te doen. Het is echter onduidelijk wat er voor en na de kruisiging gebeurde.
Het hedendaagse christendom is echter voor een groot deel gebaseerd op de brieven van de apostel Paulus en het verslag van de Handelingen van de apostelen. Niemand weet echter met zekerheid wie dit alles heeft geschreven en wanneer.
Op basis van deze historische gegevens, en de inhoud van deze teksten, poneert de auteur een originele theorie. Het is mogelijk dat Paulus, die oorspronkelijk Saul heette, een geheim agent was in dienst van Rome. Hij zou deze teksten hebben geschreven of laten schrijven om de opstandige joden ertoe te brengen het Romeins gezag te erkennen en te steunen. De joodse gebieden waren immers voor Rome een haard van verzet en opstanden.
Voor deze gewaagde these baseert de auteur zich op onderzoek van historische bronnen uit en over de eerste eeuwen n.C. De theorie wordt hierbij slechts als mogelijkheid naar voor geschoven. Maar de onderbouwing lijkt zeer stevig te zijn, en gesteund door eminente historici. Wat ook het waarheidsgehalte van de stelling mag zijn, het is zowel naar inhoud als vorm een origineel en boeiend boek.
Het eerste deel is weergegeven als een talkshow, die de inleiding is van een film waarvan het laatste evangelie het thema is. In de talkshow wordt de ontwerper van bovenstaande theorie geconfronteerd met een theoloog, die de gangbare opvattingen verdedigt. Op deze wijze worden de theorie en de bezwaren daartegen op een zeer onderhoudende manier gepresenteerd. Dit deel is zeer aangenaam en vlot om te lezen, ook door de regelmatige humoristische tussenkomsten van de moderator.
Het tweede deel vertelt het scenario van de film zelf, die gebaseerd is op de theorie van Voskuilen. Dit deel heeft me minder aangesproken, althans niet de laatste passages ervan. Maar misschien is de wartaal van de gevangene Jeshua in Rome gewild. Het zou een demonstratie kunnen zijn van de onsamenhangende en tegenstrijdige boodschappen van Paulus aan de eerste christenen.
Na het filmscenario zijn de brieven van Paulus aan de Korinthiërs opgenomen, waarbij de passages worden aangeduid die 'verdacht' zijn en de theorie van de auteur illustreren.
Zeker het eerste deel is echt de moeite waard om te lezen, alleen al om de originaliteit van de theorie en de grondigheid en spitsvondigheid waarmee de auteur zijn theorie uiteenzet en fundeert.
© Minervaria
Geen opmerkingen:
Een reactie posten