BLOMMAERT, J. & J. VERSCHUEREN, Antiracisme. A'pen/Baarn, Uitg. Hadewijch, 1994, 157 pp. – ISBN 90 5240 275 2Jan Blommaert heeft verschillende werken over dit onderwerp op zijn palmares.
In dit boek onderzoeken hij en J. Verschueren racistische handelingen en taaluitingen. Zij vertrekken hierbij van een zeer ruime omschrijving van racisme: het gaat om uitsluiting van mensen op basis van kenmerken die worden gezien als bepalend voor zijn of haar groepsgebonden identiteit.
Deze omschrijving beperkt zich dus niet tot anekdotisch handelen en spreken, maar plaatst racisme in een machtscontext. Het gaat om de uitsluiting van een minderheid door een meerderheid, waarbij de minderheid sociaal, economisch en vooral politiek machteloos is en wordt gehouden (bv. door het ontzeggen van stemrecht). Het betreft dus structurele discriminatie. In hun analyse gaan zij resoluut uit van het standpunt van het slachtoffer.
Door middel van ontkenning- en herdefiniëringstrategieën maken groepen en actievoerders echter deze politieke ideologie aanvaardbaar en houden ze verborgen. Zo proberen ze voor zichzelf het beeld te bewaren van een tolerante en democratische maatschappij, Deze strategieën doen hun werk door middel van specifiek taalgebruik.
De auteurs analyseren en illustreren deze strategieën aan de hand van (frappante) reële gebeurtenissen. Ook antiracistische bewegingen en actiegroepen laten zich (mis)leiden door deze strategieën. Daardoor vermindert hun slagkracht. Het wordt echter de hoogste tijd dat men de ogen opent voor de discrepantie tussen het retorisch in stand gehouden zelfbeeld en de sociale werkelijkheid.
Aan het einde van het boek doen de auteurs een aantal suggesties om racisme effectiever te bestrijden. Antiracistische actie moet uitmonden in een discours dat zich concentreert op principes van democratie en inspraak.
Ook al is dit boek bijna 10 jaar geleden geschreven, de vraagstelling en de inzichten zijn nog steeds erg actueel.
© Minervaria
Geen opmerkingen:
Een reactie posten