Culturen sterven langzaam

PINXTEN, R., Culturen sterven langzaam. Over interculturele communicatie. A'pen/Baarn, Hadewijch, 1994, 144 pp. – ISBN 90 5240 251 5

De boodschap van dit boek luidt: de droom van de Westerling over een cultureel geüniformiseerde wereld is vals. De toekomst zal ons een gediversifieerde en complexe wereld brengen. Culturen zijn immers taai, ze nemen vaak de technologische en industriële producten over, maar dat schijnt de bestaande cultuur niet aan te tasten.

De auteur voorspelt voor de wereld binnen korte of lange termijn het ontstaan van een aantal cultuursferen, die naast elkaar zullen bestaan. We zullen tegelijkertijd allen worden geconfronteerd met omvattende mondiale problemen. We zullen ook moeten leren samenleven met de 'ander' in ons midden.
Een opbouwende politieke en vreedzame coëxistentie en samenwerking kan echter maar slagen, als uitgegaan wordt van de onderscheiden culturele intuïties (vooronderstellingen) van de verschillende culturen. Daarvoor moeten we inzicht verwerven in onze eigen culturele intuïties en die van 'de ander'. Op basis van deze inzichten zullen we moeten leren samenwerken met elkaar op basis van interculturele onderhandeling. Pinxten pleit dan ook voor eigen winkel: een stevige uitbouw van de cultuurwetenschap en de antropologie.

Een heel interessant onderdeel verheldert de culturele intuïties van de Westerse, en meer bepaald de Europese samenleving, en plaatst die naast en tegenover die van de Navajo-gemeenschappen, bij wie de auteur gedurende 17 jaar antropologisch onderzoek heeft gedaan. Op basis van vergelijkende cultuurwetenschap kan men vervolgens komen tot de afbakening van cultuursferen, grotere eenheden op basis van cultuurverwantschap. De auteur meent dat in de toekomst mondiaal zich 12 cultuursferen zullen aftekenen op grond van gedeelde als belangrijk aangevoelde culturele intuïties. Hij gaat daar overigens niet verder op in, dit valt buiten het bestek van dit boek.

Tenslotte gaat de auteur in op intercultureel onderhandelen. Hij bespreekt eerst 2 verschillende onderhandelingstheorieën, en vervolgens zijn eigen theorie over intercultureel onderhandelen. Die past hij toe op de situatie van de islamitische migranten in Europa, en meer bepaald in België en Nederland. Dit laatste onderdeel had ik graag wat grondiger uitgewerkt gezien.

© Minervaria